Biodanza is ontwikkeld door Rolando Toro Araneda (1924-2010). Hij kwam uit Chili en was tijdens zijn leven onder meer onderwijzer op een basisschool, medisch antropoloog en psycholoog. Als psycholoog was hij verbonden aan de universiteit van Santiago. Daarnaast was hij dichter en hield hij zich bezig met allerlei soorten kunst. Hij is een bijzonder voorbeeld van iemand die zo vol was van het leven, dat hij overstroomde van nieuwsgierigheid en ontwikkelingsdrang. Vanuit deze passie is Biodanza ontstaan.

Als levensgenieter en psycholoog vroeg hij zich af waarom mensen elkaar en zichzelf zoveel geweld aandoen, zoals bij oorlogen of psychiatrische stoornissen. Hij ontdekte bijvoorbeeld al in de jaren 60 dat het spelen van vrolijke, ritmische muziek een heel ander effect had op psychiatrische patiënten dan kalmerende muziek, dat in die tijd als heilzaam werd beschouwd. Hij zag bijvoorbeeld dat patiënten bij het bewegen op ritmische muziek uit hun apathische houding kwamen en zich bewuster werden van zichzelf en hun omgeving. Het viel hem zelfs op dat het verschil tussen patiënt en de meedansende verpleegkundigen op een gegeven moment wegviel.

Rolando observeerde dat wij als mensen onszelf zijn kwijtgeraakt, en daardoor in staat zijn tot de meest gruwelijke daden. Zijn doel was en is om door middel van biodanza, het leven weer centraal te stellen, zodat onze compassie en medemenselijkheid weer de vrije hand krijgen en we weer oprecht gaan leven en genieten van het leven. Dit is wat hij daarover zegt:

“We zijn alleen te midden van collectieve chaos. Dat is de manier van aanwezig zijn terwijl we eigenlijk afwezig zijn. Door niet te kijken, niet te luisteren en de ander niet aan te raken, beroven we hem bijna ongemerkt van zijn identiteit. We zijn wel in aanwezigheid van de ander, maar we doen alsof hij er niet is. Daardoor diskwalificeren we de ander bewust of onbewust. Dat is de ziekte van het Zelf. Biodanza staat voor een andere visie. Ze wil een nieuwe manier van leven onderzoeken, waarbij onze gevoeligheid die ingeslapen is, gewekt wordt. De aanwezigheid van iemand vieren en voelen hoe betoverend het is om iemand echt te ontmoeten, is waarschijnlijk de enige gezonde mogelijkheid die voor ons openstaat.” Rolando Toro Araneda

Op basis van deze levenslange observaties en onderzoeken heeft hij gaandeweg het systeem van Biodanza gecreëerd en tot op het einde van zijn leven de theorie aangepast en verfijnd. Inmiddels is het gedachtegoed in veilige handen van de wereldwijde biodanza-organisatie (IBF), waarin vele van zijn kinderen en door hem opgeleide collega’s actief zijn en zijn nalatenschap beheren.

Het Biodanzasysteem heeft daarnaast een stevige basis in de wetenschap, en dan met name in de biologie en de antropologie. Zo wordt er al ruim 20 jaar onderzoek gedaan aan onder meer de universiteit van Leipzig, waarbij de effecten van biodanza op onze hersenen, ons zenuwstelsel en onze fysiologie worden bestudeerd.